Cuda niewidy o północy w Toruniu

Minna Palmqvist

Kolekcja: “Intymnie społeczna 7.11”, 2011

Fot.: Anna Rönnqvist

Dzięki uprzejmości artystki

Niebawem do Torunia przyjedzie Woody Allen. Mimo, że reżyser nieustannie przekracza samego siebie i własną konwencję filmową, nadal szuka inspiracji w sztukach pięknych i nieustępującemu im urokowi kobiecego ciała. Dlatego też, zaraz po Barcelonie i Paryżu, zdecydował się na Toruń. Film będzie nosił tytuł O północy w Toruniu i jest kontynuacją O północy w Paryżu – jeszcze nadal uznawanych za światową stolicy sztuki i mody. 

Za plenery odpowiada Marcin Gładych – reżyser mający doświadczenie w przenoszeniu scenografii w czasie (Panoptikon). Kostiumy aktorów możemy zobaczyć już teraz na wystawie, która potrwa do 26 maja 2013 r. Wystawa Cuda Niewidy prezentowana przez tutejsze Centrum Sztuki Współczesnej jest wprowadzeniem mieszkańców miasta w projekt przed pojawieniem ekipy filmowej. Cuda pokazywane na wystawie przeobrażają się w Niewidy o północy każdego dnia i rozpoczynają wędrówkę po mieście.

Co wieczór na poszukiwanie aktorek-modelek pierwsi wyruszają Kim Hagelind i Daniel Widrig. Hagelind jest autorem obiektów Oscylony, utrzymanych w rzeźbiarskiej stylistyce i czytelnych elementach trójwymiarowej głębi (nosi się je od pasa w górę, bez rękawów). Razem z Widrigiem, autorem biżuterii drukowanej w 3D z poliamidu, poszukują osób przede wszystkim silnych, którym byłoby ładnie w czerni. Płeć nieistotna.

Za montaż obrazu i dźwięku będzie odpowiadała Ruth Hogben – twórczyni filmowa, która pracuje z projektantami i fotografami mody. Jako swoją wizytówkę na wystawie pokazuje wybór prac Garetha Pugha. Tworzy on geometryczne czarno-białe stroje, często określane jako rzeźby do noszenia. Autor opisuje swoje projekty jako dotyczące "walki pomiędzy światłem a ciemnością". Drżyj zatem przyszły widzu filmu Allena przed tym duetem. 

Za efekty specjalne odpowiada Iris Van Herpen. W swojej kolekcji autorka próbuje przedstawić rzeczywisty ruch i moc ciała. Uwaga! Jej prace elektryzują! Iris jest projektantką, która inspirując się badaniami naukowymi, bada możliwości mody w przyszłości, zatem producentom O północy w Toruniu trudno sprecyzować czas realizacji całego projektu.  

Także Yuima Nakazato tropi możliwości mody bez pozostawania uwiązanym w ramach tradycyjnych reguł. Interesują go elementy dekoracyjne, sposób, w jaki ubrania układają się na ciele, a także elementy strukturalne. Kostium, który Nakazato prezentuje na wystawie na pewno będzie nosił(a) główny bohater filmu Allena. Yuima bez odpowiedzi pozostawia pytanie o to, czy Fergie albo Lady Gaga, które bardzo lubią nosić ubrania jego pomysłu, starają się o rolę w filmie Allena. 

Osobny wpis należy się Tomoko Hayashi. Podobnie uznała kuratorka Cudów Niewidów, Dobrila Denegri, umieszczając jej prace w wyodrębnionej przestrzeni sali wystawowej. Ta multidyscyplinarna artystka i projektantka szkoliła się w tradycyjnej japońskiej sztuce farbowania i projektowania w Kioto. To wnosi silne poczucie estetyki i wartości filozoficznych do jej twórczości. Rozważa zagadnienia komunikacji i intymności w naszym zabieganym społeczeństwie. W kolekcji Zwierciadło łzy-klejnot bada ludzkie emocje związane ze łzami. Myśl towarzysząca jej twórczości, opowieści przez nią snute i piękno efektów pracy możliwe, że będą ściśle wpisane w główny wątek filmu Allena.  

Wygląda na to, ze film będzie refleksyjny w wymiarze „cyborgicznym”, po który wcześniej Allen nie sięgał. Wystarczy obejrzeć przekraczające tradycyjną konwencję suknie, płaszcze i biżuterię autorstwa Minny Palmqvist, Emilii Tikka oraz Miny Lundgren. Szczególnie Tikka analizuje ludzkie ciało jako podmiot i środek wypowiedzi, zastanawia się nad jego technicznym aspektem, maszynami i komputerami jako inspiracją dla mody. Lundgren natomiast na pewno uprości ową skomplikowaną wypowiedź artystyczną, ponieważ wprawiła się w poszukiwaniu czynnika jednoczącego różne estetyki i ekspresje, gdzie proste i skomplikowane konstrukcje tworzą jedność.

Marloes ten Bhomer przygotowała kolekcję butów prowokacyjnych i nieziemskich, alternatywnych dla istniejących języków i typologii projektowych. Każda z nas, was i z nich będzie chciała włożyć na stopy buty Bhomer, żeby dumnie kroczyć przez Bulwar Filadelfijski i – cóż, że nie na Bulwarze Zachodzącego Słońca – ale podglądać hollywoodzką ekipę. 

Za ubranie drugiej krańcowej części ciała kobiecego odpowiada Anna Rajevicm, która pracuje na pograniczu rzeźby i projektowania. Przekształca sylwetki, szczególnie głowy, zakładając na nie złożone elementy zdobnicze. Te luksusowe modowe artefakty tworzą niezależne dzieła sztuki i zaciera granice pomiędzy modą a sztukami pięknymi. 

Drugim reżyserem filmu Woddy'ego Allena prawdopodobnie będzie Hussein Chalayan. Na wystawie Cuda niewidy możemy zobaczyć jego film pt. Nieobecna obecność. Chalayan jest jednym z najwybitniejszych i najbardziej odkrywczych projektantów mody, który w swoich pracach na wystawie w CSW pokazuje problem hybrydyzacji poprzez łączenie dyskursów związanych z różnymi dziedzinami życia oraz wypracowania na tej drodze metod produkcji, które stają się przyczynkiem do wyłonienia nowatorskich koncepcji artystycznych i projektowych. W swoim filmie Nieobecna obecność, do którego zaangażował Tildę Swinton, podejmuje kwestię tożsamości wpisanej w DNA i stawia pytanie, czy i do jakiego stopnia jednostki mogą adaptować się do nowego środowiska. 

Także Bogomir Doringer snuje głębszą refleksję. Zastanawia się w swoich pracach nad sposobem nieustannego kreowania tożsamości i osobowości, a także zmianą postrzegania swojej osoby.

Tekst: Magdalena Kus

Cuda niewidy

kuratorka Dobrila Denegri.

Centrum Sztuki Współczesnej Znaki Czasu w Toruniu

15 marca – 26 maja 2013